Η Γέννηση της Σκύλας – Μαρία Κούβαρου

Χαιρετσμός του Ανδρέα Καπανδρέου – εκ μέρους των Συμπαντικών Διαδρομών – στην παρουσίαση των βιβλίων της Μαρίας Κούβαρου, Κίτι (Λάρνακα), 26 Ιουν. 2019

Καλησπέρα σε όλους.

Ονομάζομαι Ανδρέας Καπανδρέου και θα απευθύνω χαιρετισμό εκ μέρους του εκδοτικού οίκου Συμπαντικές Διαδρομές. 

Κατ’ αρχάς θέλω να πω ότι είναι τιμή μου που βρίσκομαι εδώ και χαιρετίζω την αποψινή εκδήλωση στην οποία παρουσιάζονται δύο βιβλία, δύο ποιητικές συλλογές, της εκλεκτής φίλης και συναδέλφου συγγραφέως, Μαρίας Κούβαρου.

Το 2017, η κυοφορούσα ποιητική σκέψη της Μαρίας Κούβαρου έφερε στον κόσμο τη Σκύλα. «Η γέννηση της Σκύλας» (αυτός ήταν ο τίτλος του πρώτου βιβλίου) αποτέλεσε την πρώτη εμφάνιση της ποιήτριας στα λογοτεχνικά δρόμενα. Η έκδοση του βιβλίου έγινε εφικτή με τη βοήθεια των Συμπαντικών Διαδρομών που ανάλαβαν την έκδοση της ποιητικής συλλογής.

Μια ποιητική συλλογή με ερωτικά, ευαίσθητα αλλά και σκληρά ποιήματα που έδειξε τόσο το ταλέντο όσο και την ποιητική τόλμη της Μαρίας Κούβαρου.

Η συλλογή περιλαμβάνει 30 ερωτικά ποιήματα τα οποία μπορεί να χαρακτηριστούν και σπονδυλωτά αφού όλα τους αναβλύζουν πικρία, αδικία και προδοσία. Στίχοι που οδηγούν την πρωταγωνίστρια, μέσα από τη ματαίωση του έρωτα, να μεταμορφωθεί, από καλοπροαίρετη και καλόπιστη ερωμένη σε

Σκύλα και «τέρας χωρίς συναισθήματα»!  

Η Σκύλα οχυρώνεται πίσω από το καινούργιο της προσωπείο θέλοντας να προστατευτεί από τους ανθρώπους που την προσεγγίζουν αφού οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν μετεξελιχτεί, σύμφωνα με τη συγγραφέα σε εμπόλεμη ζώνη όπου ο “σωστότερος” και πιο ευαίσθητος χάνει.

«Τη σκύλα την ξέρεις καλά» [μας πληροφορεί η συγγραφέας] «Είναι το άλλοτε συμπαθητικό κοριτσάκι που πλέον μοιράζει χαμόγελα πολύ φειδωλά». «Μην ψάξεις πολύ μακριά. Η σκύλα μπορεί να είναι η μάνα, η αδερφή σου, η γυναίκα σου, η φίλη σου, η κόρη σου… Μπορεί να είμαι εγώ, ίσως και να είσαι εσύ…»

Μετά από τη γέννηση της Σκύλας, και την πιστοποίηση του ταλέντου της Κούβαρου, είμασταν σίγουροι ότι θα υπήρχε και η ανάλογη συνέχεια.

Και η συνέχεια ήρθε την αμέσως επόμενη χρονιά με την ποιητική συλλογή «Ταξίδια Στασιμότητας» και πάλι από τις εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές. Οι βαθυστόχαστοι στίχοι της συγκεκριμένης συλλογής ταξιδεύουν τον αναγνώστη σε εσωτερικούς αλλά και εξωτερικούς κόσμους αναζητώντας την κάθαρση και τη λήθη.

Ένα βιβλίο αφιερωμένο «Σε αυτούς που μας στηρίζουν στα ταξίδια, και σε αυτούς που μας μαθαίνουνε να ονειρευόμαστε προορισμούς».

Εσωτερική ποίηση που δίνει την εντύπωση ότι γράφτηκε με στόχο την κάθαρση στη ψυχή της συγγραφέως. 

Κάθε ποίημα είναι και ένα ταξίδι στον εσωτερικό της κόσμο όπου κυριαρχούν οι ανεκπλήρωτοι έρωτες, οι χαμένες αγάπες και οι απογοητεύσεις. Ταξίδια του μυαλού και του υποσυνείδητου, ταξίδια στον ύπνο αλλά και στον ξύπνιο.

Στίχοι για κάποιους που έφυγαν από τη ζωή μας, αλλά και για κάποιους που δεν αξιώθηκαν ποτέ να φτάσουν…

Τόσο τα ποιήματα όσο και τα διηγήματα με τα οποία η Μαρία Κούβαρου συμμετείχε σε διάφορες ανθολογίες των Συμπαντικών Διαδρομών δεν αφήνουν πλέον καμία αμφιβολία ότι έχουμε να κάνουμε με μια αξιόλογη συγγραφέα η οποία ήρθε για να αφήσει το στίγμα της.

Οι Συμπαντικές Διαδρομές είναι πολύ περήφανες που έχουν στις τάξεις τους μια τόσο αξιόλογη συγγραφέα όπως η Μαρία Κούβαρου.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο άλλωστε που ο εκδοτικός οίκος εμπιστεύτηκε την Μαρία ορίζοντάς την ως μέλος της τριμελούς Κριτικής Επιτροπής που θα επιλέξει βιβλία Κύπριων συγγραφέων που θα εκδοθούν.

Εγώ προσωπικά που έτυχε να παρακολουθήσω από κοντά την συγγραφική πορεία της Μαρίας Κούβαρου είμαι πολύ χαρούμενος που συνεργάζομαι μαζί της και που ανήκω στην ίδια συγγραφική ομάδα με αυτήν. Είμαι επίσης ευτυχισμένος που μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία γνώρισα τον άνθρωπο Μαρία και έκανα μια πολύ καλή φίλη.

Εύχομαι στη Μαρία και τα βιβλία της κάθε επιτυχία, αν και είμαι βέβαιος για αυτήν.

Για τις Συμπαντικές Διαδρομές

Ανδρέας Καπανδρέου

Συγγραφέας – Βιβλιοθηκονόμος

http://andreaskandreou.blogspot.com/2019/06/blog-post_27.html

Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου – συγγραφέας, ποιήτρια, επιθεωρήτρια δημοτικής εκπαίδευσης

Απόσπασμα από την παρουσίαση των ποιητικών συλλογών Η γέννηση της σκύλας  και Ταξίδια στασιμότητας, 26 Ιουνίου 2019

Καλησπέρα σας. Θα ήθελα εν πρώτοις να ευχαριστήσω την ποιήτριά μας, η οποία μου εμπιστεύτηκε τα βιβλία της για αυτή την παρουσίαση. Δυο καλαίσθητες εκδόσεις από τις Συμπαντικές διαδρομές, τον Σεπτέμβριο του 2017 και τον Σεπτέμβριο του 2018 αντίστοιχα. Μια παρουσίαση ποιητικής συλλογής θεωρώ ότι είναι πάντα ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Έτσι κι αλλιώς, η κριτική οποιουδήποτε λογοτεχνικού έργου εμπεριέχει πάντα τον κίνδυνο να αποκλείσει σημαντικές πτυχές του έργου ή να παρουσιάσει  την υποκειμενική ματιά του ομιλητή. Πόσω μάλλον όταν έχουμε να κάνουμε με ποίηση, με τον μεταφορικό και υπερρεαλιστικό της λόγο. Γι΄αυτό κι εγώ απόψε σεμνύνομαι να πω ότι θα προσεγγίσω την ποιητική δημιουργία της Μαρίας με τον δέοντα σεβασμό, παρουσιάζοντας τους ποιητικούς της στοχασμούς έτσι όπως αναδύονται από τις δύο πρώτες της συλλογές και με την επίγνωση ότι πτυχές της σκέψης της μπορεί να μην τις έχει συλλάβει εξ ολοκλήρου η δική μου ματιά. Ο καθένας και η καθεμιά σας, όμως, διαβάζοντας τα ποιήματά της, είμαι σίγουρη ότι θα ανακαλύψει αυτό που εγώ μπορεί να παραλείψω, αφού ο ποιητικός λόγος μπορεί να συγχρωτιστεί με το προσωπικό μας βίωμα και στον καθένα να αποδώσει, με τις ίδιες λέξεις, μια δέσμη νοημάτων και συναισθημάτων.

Καθώς ήρθα σε επαφή με τις πρώτες  ποιητικές συλλογές της Μαρίας, αναπόφευκτα θυμήθηκα  τις προτροπές του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, έτσι όπως τις διατυπώνει στο πολύ γνωστό του έργο «Γράμματα σε ένα νέο ποιητή». Γράφει , λοιπόν, ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε κάτι που ένιωσα βαθύτατα να συμβαίνει και στην περίπτωση της Μαρίας:

«’Ένας μονάχα δρόμος υπάρχει: βυθιστείτε μέσα στον  εαυτό σας, αναζητήστε την αιτία που σας αναγκάζει να γράφετε, δοκιμάστε αν οι ρίζες της φυτρώνουν απ΄ τις βαθιές γωνιές της. Μακριά από τα μεγάλα γενικά θέματα, σκύψετε σε εκείνα που σας προσφέρει η καθημερινότητα. Ιστορήστε τις θλίψεις και τους πόνους σας, τους φευγαλέους στοχασμούς σας, την πίστη σας σε κάποια ομορφιά. Ιστορήστε τα τούτα με βαθιά, γαλήνια, ταπεινή ειλικρίνεια και μεταχειριστείτε, για να εκφραστείτε, τα πράγματα που σας περιτριγυρίζουν, τις εικόνες των ονείρων σας και τις πηγές των αναμνήσεών σας.»  

Αυτό ακριβώς κάνει η Μαρία και στις δύο συλλογές της.  Δίνοντάς σου την αίσθηση ότι κινείται ωθούμενη από προσωπικά βιώματα που την προσδιορίζουν ανεξίτηλα. Και μας δίνει ποίηση  με εσωτερικότητα, σαν τραυματική βίωση μιας πικρής πραγματικότητας και αποτύπωσής της σε στίχους.  Ποίηση χαμηλόφωνη, στοχαστική αλλά και ποίηση με κοινωνική κριτική.  Ποίηση χωρίς σπουδαιοφανείς εξάρσεις και λεκτικά πυροτεχνήματα. Να κοινωνείται η ποίηση στον αναγνώστη, αυτό είναι το ζητούμενο. Γιατί η ποίηση πρέπει να είναι για όλους και όχι για τους λίγους.  Κι η ποίηση μπορεί να διατηρεί πάντα μια ασάφεια ή, καλύτερα, αμφισημία, αλλά αυτό δεν πρέπει να την καθιστά δυσνόητη ή ακατανόητη.  Η ποίηση πρέπει να βρίσκει τον ιδανικό συνδυασμό λέξεων για να αγγίξει την καρδιά του αναγνώστη της.  Κι αυτό το πετυχαίνει απόλυτα η ποιήτριά μας.

Ποιήματα κυρίως μακροσκελή στις συλλογές της Μαρίας. Εκφράζεται με λόγο εκτεταμένο και σε κάποιες περιπτώσεις με μικρότερα ποιήματα, τα οποία μοιάζουν με απόσταγμα σκέψης και συναισθήματος, σαν σύνοψη ενός μεγαλύτερου στοχασμού.

Ας δούμε, όμως, ξεχωριστά την κάθε συλλογή και τι ακριβώς θέλει η ποιήτριά μας να αποτυπώσει ποιητικά στην καθεμιά.

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΚΥΛΑΣ

Τίτλος που προκαλεί, ο τίτλος της πρώτης της συλλογής. Τίτλος που αρχικά μας παραπέμπει στην ελληνική μυθολογία. Η Σκύλα, ως μυθικό τέρας,  ήταν κρυμμένη μέχρι τη μέση της μέσα στο βάραθρο της σπηλιάς. Είχε δώδεκα παραμορφωμένα ποδάρια, που υψώνονταν στον αέρα κι έξι πάρα πολύ μακρείς λαιμούς. Τα έξι κεφάλια της ήταν φριχτά. Πρόβαλλαν από τη σπηλιά και βουτούσαν μέσα στο νερό. Άρπαζαν τα μεγάλα κήτη της θάλασσας, δελφίνια, σκυλόψαρα, φώκιες και τα καταβρόχθιζαν με μανία. Έτρωγαν όμως και ανθρώπους, αν κάποιο καράβι τολμούσε να διασχίσει το στενό.

Στη συλλογή της Μαρίας η εικόνα αυτή μεταφέρεται σε μια γυναίκα. Η γυναίκα ως Σκύλα, ως μυθικό πρόσωπο, που καταλήγει σε υπαρκτό , πώς γεννιέται και πώς συντηρείται; Τι κυοφορεί και εν τέλει τίκτει τη γυναίκα-τέρας, τη γυναίκα της μοναξιάς και της επιθετικής άμυνας;  «Μόνο με φωτιά, πυρακτωμένο σίδερο και πόνο, τέρατα τέτοιας φύσεως σφυρηλατούνται», σημειώνει η ποιήτρια στο πρώτο ποίημα και ομότιτλο της συλλογής, για να προσθέσει μετά πως τα σμιλέψανε με απάτες, προδοσίες και  με ψέματα  και έπειτα τα βυθίσανε στα δάκρυα να σκληρύνουν. Είναι , λοιπόν, ένα προσωπείο επιβίωσης το πρόσωπο της Σκύλας;

Η ποιήτρια κινείται από την πρωτοπρόσωπη γραφή στην τριτοπρόσωπη. Πότε καταθέτοντας ως βίωμα τον ποιητικό λόγο πότε παρακολουθώντας από αντικειμενική απόσταση. Μια εναλλαγή που δίνει μια συλλογικότητα στον λόγο της, αποδυναμώνοντας  όσο χρειάζεται το καθαρά προσωπικό στοιχείο.

Είναι πολύ χαρακτηριστικοί και ενδεικτικοί  κάποιοι τίτλοι ποιημάτων: Ανασφάλεια, Ψευδαίσθηση, Ομιχλώδες τοπίο, Χρόνος νεκρός, Άργησες, Ναυάγιο.

Κι όταν το ψέμα δεν είναι ψέμα, είναι οι επώδυνες αλήθειες, όπως σημειώνει στο ποίημα Ναυάγιο.

Έτσι, εάν θα θέλαμε να ξεχωρίσουμε την βασική δεσπόζουσα του έργου κάτω από την οποία επιστεγάζονται και συγχρωτίζονται όλα τα υπόλοιπα συναισθήματα θα ξεχωρίζαμε τη βαρύνουσα σημασία της μελαγχολίας και της απώλειας ή, σειροθετικά, της απώλειας, της μελαγχολίας και της πικρίας.

Η ποιητική δημιουργία, όπως και κάθε μορφή τέχνης τροφοδοτείται από το συναίσθημα, το βίωμα και τις σκέψεις του ίδιου του δημιουργού. Γι αυτό και η ποίηση αναπόφευκτα πολλές φορές συνυπάρχει με τη μελαγχολία και τρέφεται από αυτή.  Μια έλλειψη, επίσης και όχι ένας πλεονασμός, μπορεί να προκαλέσει την ποιητική δημιουργία σε μια ευαίσθητη ψυχή. Και η ποίηση να είναι παράλληλα και επανάσταση και καταφύγιο. Ένας τρόπος να ανακαλύψει κανείς μια διέξοδο σε καταστάσεις που αρχικά φαίνονται πνιγηρές και αδιέξοδες. Γι’ αυτό και η ποίηση έχει λειτουργία ιαματική, παρηγορητική.

Η ποιήτρια  σκύβει μέσα της για να ανακαλύψει αυτά που πονάνε. Ο λόγος της καίριος, εξομολογητικός, αυθεντικός. Είναι βαθύς ο πόνος που θέλει να δώσει με τις λεκτικές της εικόνες.

Ξεχωρίζω κάποιους στίχους.

«Κυνηγάμε φαντάσματα οι άνθρωποι από φόβο μη μας έβρει ένα μέλλον που θα είναι αλλιώς»

«Και περπατάμε, περπατάμε, κουραζόμαστε πολύ για να ανακαλύψουμε ότι ούτε βήμα δεν έχουμε κάνει»

«Έγινε στάχτη το κορμί κι εγώ άλλος φοίνιξ δεν υπήρξα»

Γενικότερα βαδίζει με τη βαθιά επίγνωση του ψέματος, της αργοπορίας, της προδοσίας, της έλλειψης εμπιστοσύνης, της μοναξιάς μέσα στο πλήθος, της ζωής το ακατάληπτο θέατρο

Στο ποίημα «Γράμμα στην αγέννητή μου κόρη», απευθυνόμενη νοερά στην κόρη που δεν ήρθε τελικά ως αποτέλεσμα ευτυχισμένης ερωτικής ένωσης. Η ποιήτρια καταλήγει σε σκληρό αφορισμό:  «Κι έτσι σε προστάτεψα, δεν σε συνέλαβα ποτέ. Για να επισφραγίσω τη μόνη περίπτωση ευτυχίας για μια γυναίκα. Την ευτυχία του δικαιώματος να μην έχει υπάρξει ποτέ».

Όμως ο στόχος της ποιήτριας δεν είναι να παραμείνει ο αναγνώστης της στη θλίψη, στην απογοήτευση, την ματαίωση.  Στόχος δεν είναι η γυναίκα να δικαιολογεί το προσωπείο της Σκύλας, αλλά  μέσα από τον λαβύρινθο της λύπης να μπορέσει να οδηγηθεί στη χαραυγή του καινούριου, ενδυναμωμένου του εαυτού. Χαρακτηριστικό είναι το ποίημα  «Αγρυπνία» στη σελ. 63 της συλλογής:

Άκου

Ξυπνά η πόλη

Έξω χαράζει

Και ας το σπίτι έχεις βυθίσει μες στη λύπη

Νιώθεις το χέρι σου βαρύ

Μα άλλη μια κάνεις διαδρομή

Θα το γεμίσεις το ποτήρι

Που πάλι άδειο

Στο τραπέζι θα ακουμπήσεις

Κάτω στο πάτωμα όταν δεις

Τις θάλασσες μη φοβηθείς

Κανένας μες στα δάκρυα δεν έχει πνιγεί

Παρά θυμάται

Πως μπορεί να κολυμπήσει

Έλα, μπορείς

Η νύχτα πέρασε, μπορείς…

Κάπως έτσι

Και στο τέλος του ποιήματος:

Άλλη μια στάλα από κρασί

Ίσως μια γεύση από βροχή

Και μια ρανίδα από οργή

Που η ευπρέπεια δεν άφησε να φτάσει ως τον θύτη

Ευπρέπεια, αξιοπρέπεια και μια δόση από οργή αποτελούν τις αποσκευές για την καινούρια πραγματικότητα. Χαρακτηριστική εδώ η εικόνα του εξωφύλλου, η οποία συναντάται σε πιο γκρίζα εκδοχή σε κάθε σελίδα της συλλογής. Μια γυναίκα που έχει γυρίσει την πλάτη και φεύγει περπατώντας πάνω στις ράγες του τρένου. Δίνεται, έτσι, και εικονικά, το μήνυμα της ποιήτριας .

Διαβάζοντας κανείς τη συλλογή, έχει εν τέλει, την αίσθηση, πως με τρόπο μυθιστορηματικό, διαβάζει ένα πολύ μεγάλο ποίημα, το οποίο απλώς διακόπτεται από κάποιους τίτλους.  Ένα ποίημα που εξιστορεί, δικαιολογεί τη μεταμόρφωση της γυναίκας σε τέρας, γιατί αυτή φαίνεται να είναι η μοναδική πιθανότητα επιβίωσής της. Κι όταν η γυναίκα για χάρη της αγάπης κατορθώνει αυτό το τέρας να το παραγκωνίσει, είναι πάντα για χάρη μιας καινούριας ευκαιρίας, μιας καινούριας προοπτικής στις ανθρώπινες σχέσεις. Ακόμα και αν κυκλικά, ελλοχεύει πάλι ο κίνδυνος της ματαίωσης.

Διαβάζω το τελευταίο ποίημα της συλλογής, ένα ολιγόστιχο ποίημα σε σύγκριση με τα περισσότερα της συλλογής, όπου θεωρώ ότι η ποιήτριά μας αξιοποιεί τα πλεονεκτήματα της συμπύκνωσης της ποίησης.

ΚΥΚΛΟΙ

Έκλεισα το τέρας στο υπόγειο

Για να ξαπλώσεις δίπλα μου ασφαλής

Μα όταν άνοιξα τα μάτια και σε έψαξα

Είδα πως είχα μείνει μόνη

Προδομένη

Και σε ένα μέρος μέσα μου νεκρή

Αφού η τόλμη μου σε σένα να πιστέψω

Αντί δικαίωσης

Επιβεβαίωση μου έφερε

Πως φάνηκα και πάλι

Αφελής

[…]

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Το ποιητικό ταξίδι της Μαρίας, σε αντίθεση με τον τίτλο της δεύτερής της συλλογής, δεν είναι ένα ταξίδι στασιμότητας. Μόλις έχει γνωρίσει την αφετηρία του και ξεκινά προς άγνωστες διαδρομές και ενδιαφέροντες σταθμούς.  Η ποίηση είναι μια συνεχής άσκηση, ένας τρόπος ζωής ουσιαστικά. Απαιτείται συνεχής επαφή με το ποιητικό γίγνεσθαι, μια καταβύθιση στο ποιητικό μας κληροδότημα και στη σύγχρονη παραγωγή.   

Άλλωστε, «είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας», όπως σημειώνει και ο Γιώργος Σεφέρης στο ποίημά του «Επί σκηνής ΣΤ». Κάθε μέρα η ανάγνωση και η γραφή, η γραφή και η ανάγνωση σμιλεύουν την έκφραση, το ιδιαίτερο ποιητικό ύφος. Κάποιος είπε πως μετά τον Όμηρο δεν υπάρχει οτιδήποτε καινούριο να ειπωθεί λογοτεχνικά. Ίσως. Τα θέματα πιθανόν να έχουν εξαντληθεί, αφού οι τρεις κύριοι λογοτεχνικοί άξονες, ζωή, θάνατος, έρωτας, εδώ και αιώνες τροφοδοτούν και αιμοδοτούν τη λογοτεχνική παραγωγή. Στην ποίηση, όμως, υπάρχει πάντα μια πρόκληση.  Μέσα στη συμπύκνωση του λόγου να δημιουργήσεις την έκπληξη, καταφέρνοντας να πεις το ήδη γνωστό ή το πεπερασμένο με τρόπο άγνωστο, με ύφος καινοφανές, με μια άλλη γραμματοσειρά συναισθημάτων, λέξεων, εκφραστικών εκρήξεων.  Γι’ αυτό και η πρόκληση είναι πάντα ένα γάντι έτοιμο να το σηκώσεις και να μονομαχήσεις με τους δρόμους που έχεις ήδη χαράξει. O αντίπαλος είναι πάντα ο εαυτός μας, σε ένα διαρκή αγώνα αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης.  Η Μαρία Κούβαρου, με τα δυο πρώτα βιβλία της, αποδεικνύει ότι έχει το απαιτούμενο ποιητικό οπλοστάσιο και μας προϊδεάζει για πολλές και ωραίες  ποιητικές δημιουργίες στο μέλλον. Η ποίησή της έχει όλα τις προϋποθέσεις για να αντιμετωπίσει τον κριτή χρόνο. Καθώς επέρχεται η εμπειρία, η ωριμότητα, η βαθύτερη γνώση, θα πρέπει να αναμένουμε από την ποιήτριά μας τη δική της χαρακτηριστική και αξιόλογη πορεία. Η Μαρία είναι γεννημένη για την ποίηση και ένας αυθεντικός ποιητής δεν μπορεί να σταματήσει να γράφει, γιατί η ποίηση είναι το ίδιο το οξυγόνο που τον τροφοδοτεί με ζωή. Παραφράζοντας τον Νίκο Καζαντζάκη, και με αφορμή  ένα στίχο της από το ποίημα Απεταξάμην στα  Ταξίδια στασιμότητας, (Και το πινέλο έπαιρνες κι έπιανες να ζωγραφίζεις), η Μαρία Κούβαρου έχει τις μπογιές, έχει και τα πινέλα, οπότε διαρκώς θα ζωγραφίζει τον ποιητικό της κόσμο και θα μας προσκαλεί να μυηθούμε σε αυτόν, να κοινωνήσουμε τη σκέψη, το συναίσθημα, τον λόγο της.

Μαρία, σε ευχαριστώ και πάλι για την ευκαιρία που μου έδωσες να γνωρίσω την ποίησή σου και να μιλήσω γι’ αυτή. Σ’ ευχαριστώ για το ταξίδι της ωραιότητας και όχι στασιμότητας που μου χάρισες. Εύχομαι καλή συνέχεια και όμορφες δημιουργίες, τις οποίες θα χαιρόμαστε μαζί σου.

Ανδρέας Καπανδρέου – Στίχοι που κυοφόρησαν μια Σκύλα

Η πρώτη ποιητική προσπάθεια της Μαρίας Κούβαρου κατάφερε κυριολεκτικά να γεννήσει μια Σκύλα αφού ο τίτλος της συλλογής ονομάζεται «Η γέννηση της Σκύλας».

Η συλλογή περιλαμβάνει 30 ερωτικά ποιήματα τα οποία μπορεί να χαρακτηριστούν και σπονδυλωτά αφού όλα τους αναβλύζουν πικρία, αδικία και προδοσία. Στίχοι που οδηγούν την πρωταγωνίστρια, μέσα από τη ματαίωση του έρωτα, να μεταμορφωθεί, από καλοπροαίρετη και καλόπιστη ερωμένη σε Σκύλα και «τέρας χωρίς συναισθήματα»!  

Η Σκύλα οχυρώνεται πίσω από το καινούργιο της προσωπείο θέλοντας να προστατευτεί από τους ανθρώπους που την προσεγγίζουν αφού οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν μετεξελιχτεί, σύμφωνα με τη συγγραφέα σε εμπόλεμη ζώνη όπου ο “σωστότερος” και πιο ευαίσθητος χάνει.

Από τα ποιήματα ξεχώρισα το τρυφερό μα και συνάμα μηδενιστικό «Γράμμα στην αγέννητη μου κόρη» καθώς και το πρώτο με τίτλο «Η γέννηση της Σκύλας» το οποίο μας εισάγει στη ψυχοσύνθεση της πληγωμένης και πλέον σκληρής γυναίκας – ερωμένης.

Από στίχους ξεχώρισα τους ακόλουθους από το ποίημα «Ανασφάλεια»:

«…Και δεν κουράστηκα σήμερα, όχι

Ήταν μικρότερη η διαδρομή σήμερα που δεν έτρεχα για να σε φτάσω…

…Κυνηγάμε φαντάσματα οι άνθρωποι

Από φόβο μην μας έβρει ένα μέλλον που θα είναι αλλοιώς

Αναμνήσεις και παλιές καταλήψεις σε κάστρα

Που είχαμε από ανασφάλεια βαφτίσει απόρθητα

Και περπατάμε, περπατάμε, κουραζόμαστε πολύ

Για να ανακαλύψουμε ότι ούτε βήμα δεν έχουμε κάνει.»

Από το οπισθόφυλλο:

Τη σκύλα την ξέρεις καλά. Είναι το άλλοτε συμπαθητικό κοριτσάκι που πλέον μοιράζει χαμόγελα πολύ φειδωλά. Είναι λαλίστατη αλλά αυτά που έχει στα ενδότερα τα μοιράζεται με το σταγονόμετρο. Το βλέμμα της είναι ψυχρό, αλλά το ξέρεις κι εσύ ότι βλέπει πολλά περισσότερα από όσα θα σου δείξει ότι έχει παρατηρήσει. Η έκφρασή της δεν έχει καμιά σύνδεση με τα όσα πραγματικά αισθάνεται. Τη φοβάσαι γιατί δεν μπορείς να καταλάβεις τι σκέφτεται. Σε τρομάζει επειδή δείχνει να κατανοεί τις αδυναμίες σου, αλλά παρόλα αυτά δε σου αφήνει κανένα περιθώριο να την επηρεάσεις με αυτές. Τη θυμάσαι από παλιά, που ήταν αυθόρμητη και γελαστή και θετική και δεχτική και εμπιστευότανε τους ανθρώπους χωρίς φόβο. Δεν ξέρεις πώς και πότε έγινε η μεταμόρφωση. Ή μάλλον κάνεις πως δεν ξέρεις. Γιατί στον ίδιο κόσμο ζεις κι εσύ.

Μέσα σε τριάντα ποιήματα η σκύλα θα σου μιλήσει για τη γένησή της και την αδυναμία της, η ανακάλυψη της οποίας έχει γίνει η μεγαλύτερη δύναμή της. Ίσως, διαβάζοντας την εξομολόγηση της, να το σκεφτείς δυο φορές πριν την κρίνεις όταν θα την ξαναβρείς μπροστά σου. Και θα την ξαναβρείς σύντομα, γιατί είναι παντού. Είναι μπροστά σου περιμένοντας να εξυπηρετηθεί στην τράπεζα, κάθεται στο διπλανό τραπέζι στην καφετέρια, χορεύει πίσω σου στη συναυλία, σε κοιτάει με θλιμμένη βεβαιότητα μέσα από τον καθρέφτη σου.

Μην ψάξεις πολύ μακριά. Η σκύλα μπορεί να είναι η μάνα, η αδερφή σου, η γυναίκα σου, η φίλη σου, η κόρη σου… Μπορεί να είμαι εγώ, ίσως και να είσαι εσύ…

Κούβαρου, Μαρία. Η γέννηση της Σκύλας. Αθήνα: Συμπαντικές Διαδρομές, 2017. 

http://andreaskandreou.blogspot.com/2017/10/blog-post_21.html